Er dreigt een totale, ongeziene escalatie in de moslimwereld

Een totale, ongeziene escalatie dreigt in de moslimwereld in het komende decennium. De gevolgen zullen zich ook in West-Europa op veiligheidsvlak laten voelen. Het probleem is niet dat er één brandhaard ongeblust blijft, het probleem is de opeenstapeling van brandhaarden.

Zo dreigt het aanslepende Palestijns-Israëlische conflict opnieuw te exploderen. Dat is het gevolg van de mislukte onderhandelingen en allerhande eenzijdige en onevenwichtige initiatieven die de verdere annexatie van de bezette Palestijnse gebieden en het failliet van een tweestatenoplossing verder in de hand werken. Ook de deels door internationale en regionale grootmachten standgehouden burgeroorlogen in strategisch gelegen landen als Syrië, Libië en Jemen zullen ongetwijfeld tot regionale en wereldwijde onveiligheid leiden. Wanneer de politieke en economische instabiliteit in landen als Egypte, Libanon en Irak, maar ook in de Sahel-regio, mee in beschouwing worden genomen, is het duidelijk alle hens aan dek.

ANTITERREURBELEID

Het huidige inefficiënte Europees antiterreurbeleid is duidelijk niet in staat om de ingrediënten voor terrorisme in te dammen. Zelfs na de val van het fysieke IS-kalifaat in Syrië en Irak blijven aan al-Qaida en IS gelieerde militanten grote gebieden controleren in de islamitische wereld. De afgelopen decennia breidde de radicaal-jihadistische inktvlek zich verder uit. Als gevolg daarvan raakten tienduizenden mensen betrokken bij jihadistische activiteiten wereldwijd. Sommigen lopen na het uitzitten van hun lichte straf intussen al vrij rond. Bovendien is er mede als gevolg daarvan duidelijk een opmars van radicaal-rechts geïnspireerd geweld merkbaar.

Onderbemande westerse inlichtingendiensten kunnen met moeite nog volgen. Men zou denken dat als gevolg daarvan een andere aanpak zou gehanteerd worden. Helaas het tegendeel is het geval. Door de ondoordachte aanpak van de situatie in het olierijke Libië hebben westerse landen er mee voor gezorgd dat Rusland, maar vooral ook Turkije – net al bij de Syrische burgeroorlog waar beide landen onderlinge deals sluiten – ook in Libië hun invloed konden uitbreiden.

REGERING OMVERWERPEN

Regionale en westerse machten probeerden via de troepen van generaal Khalifa Haftar om de internationaal erkende regering in Tripoli omver te werpen. Het gevolg daarvan is dat Turkije zich als redder van de regering kon opwerpen en erin slaagde om het conflict te doen kantelen in het voordeel van premier Fayez al Sarraj. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan, die zijn invloed en macht ook in het Middellandse Zeeggebied wil uitbreiden, is als gevolg van het gebrek aan strategisch inzicht bij westerse leiders de morele winnaar. Syrische huurlingen worden in Libië ingezet en de nationale veiligheid van een land als Tunesië die al wankel was, wordt bedreigd, wat geen goed nieuws is voor Europa.

In eigen land zitten westerse beleidsmakers dan weer opgezadeld met onder meer de Covid-19-pandemie, toenemende armoede- en werkloosheidscijfers, de stijging van de geregistreerde criminaliteit, een toenemend onveiligheidgevoel bij de bevolking. Factoren die de opmars van radicaal-rechtse organisaties en partijen alleen maar in de kaart spelen.

Ondertussen wordt vastgehouden aan het huidige niet-realistische geopolitieke model in de moslimwereld dat mogelijk tot een debacle en de complete afgang zal leiden. De kans is reëel dat de uitzichtloze situatie in moslimlanden met een grote jonge en werkloze bevolking zich zal vertakken naar landen in West-Europa. De druk zal de komende jaren groter worden doordat vele jongeren staan te springen om naar Europa te emigreren. Het is voor de hand liggend dat ondoordachte politieke strategieën wel degelijk risico’s met zich meebrengen, risico’s die zich potentieel ook kunnen vertalen in toenemende wraakgevoelens onder geradicaliseerde individuen die zich met hun thuislanden verbonden voelen.

Ook te raadplegen via de website van De Morgen.